Bugun...


Mustafa EVERDİ

facebook-paylas
Sivas Gezisi 2
Tarih: 15-03-2024 11:05:00 Güncelleme: 15-03-2024 11:05:00


Sivas Sivas Olalı (II)
Necip bir milletin yiğit bir evladı olmam hasebiyle Sivas’ı bozkır sabahında görür görmez kendime çok yakın bulmuştum. Ki merkeze yaklaştıkça, köşelere konuşlanmış tomalar ve Sivas halkından daha kalabalık polisleri görünce irkildim. Hayır, tecrübemle biliyorum ki Sivaslılardan daha kalabalık polis görüyorsan ortada bir sorun var demektir. Kendimden şüphelendim. Yoksa benim için mi bu kadar teyakkuza geçilip tedbirler alındı.
Polisler yapışkan bakışlarını üzerimde yoğunlaştırmalarına rağmen hukuk devletinde yaşayan bir vatandaş olarak başım dik göğsüm ilerde geçiyorum aralarından. Her geçtiğim cadde ve sokak yeni polislerle karşılıyor beni. Üstelik boyunlarında resimlerini de içeren tanıtım kartları ile insan güzeli ve yakışıklısı polis kızlarımız ve oğullarımız her köşeden gruplar halinde çıkı çıkıveriyorlar karşıma.
Bir yandan o güne kadar rastlamadıkları acayip bir mahlûkata bakar gibi dikkatleri bende. Öte yandan her biri tebessümle polisin güleryüzünü çiçek gibi sunuyorlar halkımıza. Bu arada ben de nasibimi alıyorum. Kafam karıştı, polis devletinde miyiz yoksa halkla ilişkileri güzelleştirmek için mi bütün bu güç gösterileri.
Sabahın köründe et kuyruğunda olmam gereken yaşta, nasıl olur da sırt çantası ile fink atıyorum Sivas’ta. Ortada bir yanlışlık var ama bende mi devletin güç fışkırmasında mı yoksa o gün Sivas’ta mı bu olağanüstülük? Anlayamadım daha. Anlatan da çıkmadı. Oysa hukukçu olduğumu sanıyordum. Damarlarında asil ve necip bir kan dolaşan milletimizin en “yiğido” evlatlarının yaşadığı Sivas’ın da talihsiz bir kaderi var, o an aklıma gelmedi tabii.
Diğer yandan bütün ülkenin olduğu gibi Sivas’ın da seçim mahalli olduğunu unutmuşum. Gaflet işte. Partisinin adayını seçmeleri için ikna etme turları bu güne denk gelmiş ve benim geldiğim gün Sivas’ın bahtına çıkmış. Seçimleri umursamaz, bu bir mahalli seçim diye önemsemezsem böyle tongaya düşerdim ne yazık ki. Çevre illerden takviye alarak bu kadar teyakkuza geçmenin sebebi ne ola acaba? Sivaslıların yiğit olması mı mesele? Tarihinden bu yana kaç kere yanmış yakılmış kaderine bir ima mı? Yoksa "itibar" denen iktidar hazzının böyle somut gözlenebilen bir olgu olduğu mu? Bütün bu sorularıma cevap bulabilmiş değilim halen.
Oysa Ahmet Turan Alkan’ın Altıncı Şehrini okumuştum. Buna atıfla Sivas’ta Altıncı Şehir diye dergi çıkarıldığını biliyorum. Bozkırın bir başka şehrinde, kendi çocukluk ve gençliğimin hatıralarını anımsatan izler aramak için gelmişim Sivas’a.
Tanpınar’ın Beş Şehir eserine nazire yaparak aslında bir “altıncı şehir” var ve bu şehir de Sivas diyen yazarın “fakirdik ama mutluyduk” algısını doğrulamaya gelmişim. Niğde de Selçuklu eserleri ile mücehhez ve Yedinci Şehir olmaya aday iken, evlatlarının “geçti Bor’un pazarı sür eşeğini Niğde’ye” diye diye hızlarını alamayıp büyükşehirlere, Alamanyalara kaçması bu şansını kaybetmesine yol açmıştı.
İşte Sivas’ın talihi dönmüştü. Bağrından çıkan yazarlar, bozkır olan Sivas’ı, yeşillikler içinde bir İsviçre şehri yapmalarına ramak kalmıştı. O eserde yazar, şehrin dokusuna işlemiş kişileri, binaları, konuları öylesine güzel ve derin anlatıyordu ki gelip o Sivas'ı yaşamak istemiştim.
Anlattığı dönemleri bilmiyorum ama sıradan bir Anadolu şehriydi işte. Polis çelik barikatları ile kuşatmaya alınmış eski şehri ve Selçuklu eserlerini göremeyince o çemberin çevresinde dolap beygiri gibi dolanınca bir köşeye çekilerek çay içmek dışında bir işim kalmamıştı. Bu nedenle olumlu bir izlenim yok şimdilik. Yazar gibi bende bir hayal kırıklığı;
"Zaman zaman kendimi eski ama nefis bir saray tombağını zevksiz ve ucuz alüminyum ibrikle değiştirmeye razı olmuş biri gibi hissediyorum."
O gün bir imkan sunulmuştu herkese. Bütün belediye otobüsleri “ücretsiz” çağrısı ile şehri bedavadan dolaşmak fırsatı sunuyordu. Ne yapayım ki, 800-1000 yıllık eserler ve tarihi yadigarların dışında bütün semtler birbirinin tıpkısının aynısı görüntü ile beton-trafik yoğunluğu, yolları kesen çöp kamyonları ile şehri bir nutukta bedenlenmek için derleyip toparlayıp oraya yığmıştı.
Eski şehrin kalbindeki kelimeler, söz olup dışarı salıverilince, çevresindeki eserlere bakıp sözlüklerdeki yerlerine ve anlamlarına kahrediyorlardı.
Benim Sivas diye, modernizm diye, yerel yönetimlerin bu şehre sundukları en büyük eser diye çevresinde tavaf yaptığım Merkez Cami ve külliyesini dikkatlerinize sunarım.
Hangi şehir tasavvuru, medeniyet algısı, muhafazakârlık çağrısı bununla iftihar edebilir? Çevresinde binlerce yıldan bu yana ayakta kalan “korunması gereken Dünya Mirası” arasına bu eseri eklemeye nasıl cesaret ve cüret edebiliyor belediye başkanları?
 
 
Sivas’a Selçuklu Sultanı I. İzzeddin Keykavus gibi gelmemiştim. Bu şehre bir eser bırakayım, inşasını emrettiğim Şifaiye Medresesine bir türbe ekleyip beni gömün diyecek güce de sahip değildim. Şehri teyakkuza geçiren başkan da değildim. Modern bir vasıta, yüksek hızlı trenle iki saatte şehre ulaşan bir gezgindim sonuçta.
Günlerce yolculuk yapan kervanların kat ettiği yolları 250.km. hızla aşan bir vasıta ile şehri iki günde nasıl tanıyıp yücelten gözlemlerle geri dönecektim ki? Zaten düğün-dernek filminde “Sivaslılar kalmıyor burada, büyüyor da bize mi büyüyor Sivas?” diye sormuyor muydu.
Tarihi Sivas mekanı, miting nedeniyle partizan olmayanlara kapalı olunca bana yatıp uyumaktan başka iş kalmamıştı. Uyanınca neyse ki Sivas’la başbaşa kalabilmiştim. Sivas’ın gizli hazinelerini keşfe çıkmaya niyetlendim, akşama doğru. İyi ki böyle bir karar vermişim. Yoksa Sivas’ın ruhuna dokunmadan yüzgeri dönecektim.
Öğretmenevi karşısında Kurşunlu Hamamı ve bugün otel olan Behrampaşa Hanından başladım tarihi hazineleri ziyaret etmeye.
Sivasın muhataralı tarihinin izlerini taşıyan bu alan “Rota 1” diye tanımlanmış zaten. Sivas Ulu Camii bu meydanın dışında kaldığı için her yönden görebilmiştim. Minaresi tek başına duruyor olsa da cemaati ile her vakit hayatın içindeydi. Hatta ölümü bile kuşatmıştı. Cenaze levazımatı, Hac-Umre alışveriş dükkânları, hurmacılarla Ankara Hacı Bayram'ı andırıyordu.
Kale Camii, Buruciye Medresesi ve Şifaiye Medresesini geziyorum. Örgütlü heyetler dağılmış, bireysel keşiflere açık bir yalınlığa kavuşmuştu eski şehir. Şifaiye Medresesi turistik eşya satış yerleri ve kafesi ile havuz kenarına kümelenen entel kız ve oğlanlara kalmıştı. Onlar da benim gibi mitingin sona ermesini iple çekmişti anladığım kadarıyla.
Mitingciler dağılmış, polisler ellerindeki kumanyalarla evlerine, Sivas dışından geldikleri şehirlere ulaşmak için acele koşuşturuyorlardı. İlgileri bizden uzaklaşmıştı artık. Her biri kuvvet tekelinin bir neferi olmaktan çıkıp kaderiyle başbaşaydı. Benim gibi.
Artık Şifaiye Medresesinde havuz kenarında bir çay içebilirdim ağız tadıyla. Burada Selçuklu Sultanı I. İzzeddin Keykavus türbesi, Sivas’ın sultanlar için bile nasıl bir çekim gücü olduğunu anlatıyordu. Belki manevi iklimi de vardır. İnananlar ve burada yaşayanlar için.
Baksanıza sultan bile ebedi mekanını burada seçmişti. Bir ben bunun ne denli önemli olduğunun farkındaydım belki de.
Zaten Taşhan, binanın ihtişamına, yüzyılları aşan mimarisine ve estetik yapılanışına rağmen çantacıların ve eşya yığınları için ardiye sayan sahiplerinin bakışından mustaripti. Taşhan hüzünle geçmiş hatıralara dalmış gibiydi. Üst kat öksüz, altkat da üvey ana elinde kalmış gibi mahzun duruyordu. Karşılıklı yazıklandık Taşhan’la birbirimizle. Ben okuduklarımla ihtişamlı bir ticaret merkezi beklerken, han da kendisine derinlik katacak bir Ahmet Turan Alkan umudundaydı. Bir çay da burada içtim. O hüzünle müskirata hizmet edecek bir ortam yoktu.
Hava kararmış, ışıklar içindeki Sivas kabuğuna çekilmek üzereydi. Kalanı yarın gezerim diye erteledim. Cep telefonum 20 bin adım attığımı haber veriyor, ayaklarım isyandaydı. Artık bir Sivas köftesi yiyip istirahate çekilme kararı aldım. Sivas sürprizlerini görebilecek durumda değildim o vakitte.
Ertesi gün yağmurlu ve soğuk bir Sivas’a uyandım. Ahmak ıslatan bu yağmurda gezmek ne mümkündü. Öncelikle akşam 18’de olan Ankara seferini saat 13.00’e aldım. Sivas bana yaramamıştı. Benim de ona hayrım dokunmayacak, bu aksaklıklarla Sivas Destanı yazmanın fırsatı kaçmıştı. Onun yerine gıda ürünleri satan bir esnaf, pideci, zanaatkar insanlarla konuştum.
Hayat alanı Sivas’ta küçük bir bölge olsa da insaniyeti hatırlatan yanları ile önemli göründüler gözüme. Bütün davranışları ve sözleri yüce, derin bir asalet taşıyordu. Bendeki cevheri ve Sivas’a gelme niyetimi anlamışlar gibi satın aldıklarımın en iyisini sundular. Burada büyükşehirler gibi hile-hurda olmaz, gözü kapalı alışveriş yapabilirsiniz diye güven verdiler.
Öğretmenevinden Gara taksi ile gittim. Kaçar gibi. Bir başka sefere belki daha iyi izlenimlerle Sivas’ı Sivas gibi anlatır, mübarek insanların erdemine şahit olabilirdim. Çevre ilçeleri, Divriği de gezebilirim. Kimbilir? Hepsi nasip bunların.
Geldiğim hızla döndüm Ankara’ya. Yağmurdan kaçıp doluya sığınmam inşallah. Ankara’ya, ulaşınca evime, her gün hapishane gördüğüm odam bile güzelleşti.
Size de oluyor mu? Ayrılırken kapana kıstırmış yüzüyle uğurlayan eviniz güleryüzle karşılıyor nedense. Rahat bir nefes alıp gündelik hayatıma geri döndüm. Bu yüzden “dönek” sayılır mıyım?
 
Bir harita ve şunu diyen bir yazı 'Rota Rota 1 Sivas Sanayi Mektebi Müzesi Sivas Arkeoloji Müzesi Zanaatkârlar Çarşısı ve Müzesi Tarihî Kent Meydanı Kale Camii Buruciye Medresesi •Şifaiye Medresesi .Çifte Minareli Medrese •Atatürk ve Kongre Müzesi Tarihî Jandarma Binası •Hükümet Konağı ve Şehir Müzesi Taşhan Subaşı Hanı Meydan Camii (Şems-i Sivasî Türbesi) Ulu Camii Behrampaşa Hanı Gök Medrese Vakıf Müzesi Hamidiye Millet Bahçesi ve Savaş Atları Müzesi Kangal Köpeği Üretim, Eğitim ve Koruma Merkezi Altınkale (Sıcak Çermik) Rota3 Yıldız Yıldız' görseli olabilir


Bu yazı 1777 defa okunmuştur.

FACEBOOK YORUM
Yorum

YAZARIN DİĞER YAZILARI

Bizi Takip Edin :
Facebook Twitter Google Youtube RSS
YAZARLAR
nöbetçi eczaneler
ÇOK OKUNAN HABERLER
  • BUGÜN
  • BU HAFTA
  • BU AY
SON YORUMLANANLAR
  • HABERLER
  • VİDEOLAR
HABER ARŞİVİ

Web sitemize nasıl ulaştınız?


HABER ARA
YUKARI