Düşünce tarihimizle ilgili çok önemli çalışmalar yapan Prof. Dr. İsmail Kara’nın zaman zaman kullandığı bir kavram var: “Türkiye’yi taşıma kapasitesi!”

Eleştirilerinin bir kısmını bu kavram üzerinden yapıyor. “Türkiye’yi taşıma kapasitesi” ile şunu kast ediyor: Türkiye’nin uzun bir tarihî geçmişi var. Bu uzun tarihî geçmiş içinde, çok farklı, çok çeşitli krizler, sorunlar, sıkıntılar oldu. Bunların bazıları hemen, bazıları bir süre içinde çözüme kavuşturuldu, bazıları ise hiç ellenmeden gidebildikleri yere kadar hayatlarını sürdürdüler ve kendiliğinden bir form kazandılar. Türkiye’nin “kendine özgü” bu sorunlarının (elbette her türlü disiplin ile ilgili sorunlar olabilir, dinî sorunlar, ekonomik sorunlar, toplumsal sorunlar, askerî sorunlar.... gibi) bir “çözüm aklı” ile çözüme kavuşturulduğunu görüyoruz. Bu “çözüm aklı”nın hem mevcut sorunu doğru ve etraflıca analiz edebilen soğukkanlılıkta ve aklıselimde olması, hem de iyi niyetle bu sorunu çözebilmek için geliştirilecek hamlelerin hem bu sorunu çözmesi, hem de çözümden kaynaklanan yeni sorunlara yol açmaması... en önemli hususların başında geliyor. Böylece bir sorunu çözebilme yeteneği ile birçok sorunla baş etme yeteneği aslında bir tür “Türkiye’yi taşıma kapasitesi” denebilecek yüksek bir vukufiyet oluşturuyor. Kaba hatları ile böyle söylenebilir.

Ayrıca bu çözüm aklının kıvraklığı ile ilgili şunları da söylemek gerekir: Sorunun ortaya çıkması, oluşması, büyümesi ve belirgin hale gelmesi sürecini soğukkanlılıkla izleyen ve bir değerler sistemini merkezde tutarak, (doğru-yanlış, helâl-haram, günah-sevap.. gibi), kültürel, tarihî, dinî, sosyal bir sorumluluk ve olgunlukla yaklaşılması bahsedilen taşıma kapasitesini daha da güçlendiriyor.

İsmail Kara hoca, modern dönemlerdeki İslâmî hareketlerin “Türkiye’yi taşıma kapasitesi”ne sahip olmadığını, çok ciddi eksikleri olduğunu söylüyor. Bununla ilgili kesitler verirken, odaklanılan hususlar, geliştirilen söylemler, karşı çıkılan retorikler ve çözüm önerileri olarak bakıldığında daha dar bir alanla, daha küçük bir meseleyle ilgilenme alışkanlığı üretildiği görülüyor..

Bu kavram üzerine düşünmek ve derinleşmek gerekir.

Erkan Şimşek’in moderatörlüğü ile Prof. Dr. İsmail Kara hocanın, TRT2’deki “Türkiye’yi Düşünmek” başlıklı programı Osmanlının son dönemi ve Cumhuriyetin başlangıcından itibarenki süreçlere başka bir gözle bakmak açısından çok kıymetli bir çerçeve sunuyor. Şu ana kadar iki program oldu, internet üzerinden TRT2’nin sayfasından bulunup izlenebilir.

Hem mevcut durumu önünü ardını yanını görerek, hem rol alan karakterlerin pozisyonlarını bu mevcut durum içinde izleyerek süreci yeniden görmemizi sağlıyor.